’t Zand, het grootste plein van Brugge met het Concertgebouw als trekpleister, ondergaat vandaag een grondige facelift. Het plein krijgt een nieuwe inrichting met veel groen, een opengewerkte waterpartij en volledig vernieuwde bestrating en riolering. De Stad Brugge doet hiervoor beroep op Aswebo.

Een reportage van het vaktijdschrift Grond/Weg/Waterbouw. 

Het huidige Zand dateert van 1978. Toen verdween de stadsring in een tunnel onder het plein en kwam er een grote ondergrondse parking. Op enkele noodherstellingen na is het plein sindsdien niet meer aangepast. Door het intensieve gebruik lag het plein er versleten bij: de bevloering was in slechte staat, er sijpelde water binnen in de ondergrondse parking en het afvoersysteem was verstopt en verroest.  Het stadsbestuur besloot het plein dan ook een make-over te geven. West 8, Snoeck & Partners en Atelier Roland-Jéol wonnen de internationale ontwerpwedstrijd. Aswebo is de aannemer van dienst en is volop bezig met de heraanleg van het plein, de bestrating en riolering.

Nieuwe fundering en waterdichting

Alvorens Aswebo aan de opbouw van het plein kon beginnen, diende het Gentse bedrijf de oude verharding volledig te verwijderen. “We zijn tot op het beton van de onderliggende tunnel en parking gegaan”, vertelt Yves Henderick, hoofdwerfleider Burgerlijke Bouwkunde bij Aswebo. “De nieuwe fundering is uitgevoerd in gewapend beton. Ook de waterdichting is volledig vernieuwd.”

Aswebo werkt met drukverdeelplaten om de belasting te verspreiden. De dakplaat van de parking en de tunnel kan namelijk geen grote puntlasten aan. “Bovenop de drukverdeelplaten leggen we boombanken aan”, legt Yves Henderick uit. “Dit zijn constructies in gewapend beton waar lindenbomen in zullen komen te staan. De bedoeling is dat bezoekers van het plein op de boombanken kunnen vertoeven. Ze worden bekleed met dezelfde natuursteen die we gebruiken voor de verharding van het plein.”

Fontein krijgt nieuwe plek

Nog een huzarenstukje is de fontein die van ’t Zand verhuist naar het Koning Albert I-park even verderop. “De bedoeling is om de fontein terug op te bouwen met de originele, gerecupereerde blauwe hardsteen”, vertelt Yves Henderick. “Het uitzicht van de fontein zal nauwelijks veranderen maar de uitvoering wel. Zo werken we met een betonnen constructie. De fontein zal geïntegreerd worden in de Kapucijnenrei. We zullen dus onder de grondwatertafel moeten werken.”

Complexe uitdaging

Het resultaat zal gezien mogen worden, maar het werk van Aswebo bevindt zich voor een groot deel ondergronds. “Bezoekers van het plein zullen enkel oog hebben voor de afwerking, maar hebben geen idee van al het voorbereidende werk en de betonnen constructie onder het plein”, zegt Yves Henderick. “Met gewapend beton kan je heel hoog en heel breed gaan maar hier is alles klein en net dat maakt dit project zo complex. We gebruiken in Brugge geen traditionele bekisting. De bekisting laten we specifiek ontwerpen op de werf zelf. Dit project is best een uitdaging maar dat maakt het net erg boeiend.”

Alles in eigen beheer

Het Nieuwe Zand moet klaar zijn tegen de zomer. Yves Henderick: “Die strakke timing is niet vanzelfsprekend want de natuursteen komt van Portugal, wordt daar versneden en telkens naar hier verscheept. Het grote voordeel is dat wij alle werken – het asfalt, gewapend beton, de wegenis – in eigen beheer kunnen uitvoeren. Wij hoeven niet met onderaannemers te werken wat de planning en communicatie ten goede komt. We hebben dan ook het volste vertrouwen in een geslaagd eindresultaat.”